M.8 Moet ik mijn vijand haten? Kan ik om de overwinning bidden?
Haatgevoelens vertroebelen je oordeel en maken je minder menselijk. De opdracht van Jezus “Heb uw vijand lief” (Mattheüs 5,44) staat volledig tegenover haat. God verafschuwt elke kwade daad en lijdt mee met allen die het slachtoffer zijn van geweld en kwade acties. Maar hij kan niet ophouden de wezens lief te hebben die hij heeft gemaakt, ongeacht de vreselijke misdaden die ze kunnen begaan. Je kunt van hem leren: heb de zondaar lief, bestrijd de zonde. Dit betekent ook te allen tijde respect hebben voor de menselijke waardigheid van de vijand.
Je kunt bidden voor de overwinning, wetende dat je vijand hetzelfde kan doen. Zoals bij elk gebed, moet je de uitkomst in de handen van God laten en gewoon je plicht als militair doen. God is geen marionettenspeler, en werkt voornamelijk via mensen om het goede in de wereld te brengen. Ook jij kunt een bron van goed om je heen zijn!
Hoe gaat een christen om met boosheid?
Paulus zegt: “Wordt toornig maar zondigt niet. De zon mag over uw toorn niet ondergaan” (Ef 4,26). Boosheid is in eerste instantie een natuurlijke gemoedsaandoening, als reactie op ervaren onrechtvaardigheid. Wanneer boosheid echter verandert in haat en je je naaste kwaad toewenst, ontstaat uit een normale gemoedstoestand een zware tekortkoming ten opzichte van de liefde. Elke ongecontroleerde woede, en vooral de wraaklust, is gericht tegen de vrede en vernietigt daarmee ‘de rust van de orde’ [Youcat 396].
Wat is het gevaar van haat en wraak?
Door ons te herinneren aan het gebod: “Gij zult niet doden” (Mat 5,21), vroeg onze Heer om gemoedsrust en veroordeelde moorddadige woede en haat als immoreel. Woede is een verlangen naar wraak. ‘Wraak, verlangen om kwaad te doen aan iemand die gestraft moet worden, is illegaal’, maar het is prijzenswaardig om restitutie op te leggen, ‘ondeugden te corrigeren en gerechtigheid te handhaven’. Als woede het punt bereikt van een opzettelijk verlangen om een naaste te doden of ernstig te verwonden, is het ernstig tegen de naastenliefde; het is een doodzonde. De Heer zegt: “En wie tot zijn broeder zegt: nietsnut, zal strafbaar zijn voor het Sanhedrin, en wie zegt dwaas, zal strafbaar zijn met het vuur van de hel” (Mat 5,22) [CKK 2302].
Is haat in strijd met naastenliefde?
Opzettelijke haat is in strijd met naastenliefde. Haat tegen de naaste is een zonde wanneer iemand hem opzettelijk kwaad wenst. Haat tegen de naaste is een ernstige zonde wanneer iemand opzettelijk begeert dat hij ernstige schade berokkent. “Maar ik zeg u: Bemint uw vijanden en bidt voor wie u vervolgen opdat gij kinderen moogt worden van uw Vader in de hemel, die immers de zon laat opgaan over slechten en goeden en het laat regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen” (Mat 5,44-45) [CKK 2303].
“Het is geen macht, maar liefde die ons verlost! Dit is het teken van God: hijzelf is liefde. Hoe vaak willen we dat God zichzelf sterker zou maken, dat hij beslissend zou toeslaan, het kwaad zou verslaan en een betere wereld zou creëren. Alle ideologieën van macht rechtvaardigen zichzelf op precies deze manier, ze rechtvaardigen de vernietiging van alles wat de vooruitgang en de bevrijding van de mensheid in de weg zou staan. We lijden vanwege Gods geduld. En toch hebben we zijn geduld nodig. God, die een lam werd, vertelt ons dat de wereld wordt gered door de Gekruisigde, niet door degenen die hem kruisigden. De wereld wordt verlost door het geduld van God. Zij wordt vernietigd door het ongeduld van de mens” [Paus Benedictus XVI, Bij de aanvaarding van zijn ambtsperiode, 24 april 2005].
